Uitgelezen?! februari 2024

Lezersleed en lezersplezier.

Ik hou van lezen en wil de Nederlandse literatuur graag bijhouden. Dat is alles behalve makkelijk en onmogelijk. Een paar globale redenen: Er worden elk jaar 7.500 nieuwe boeken, in het Nederlands geschreven, uitgegeven. Daarnaast een paar duizend in eigen beheer. Je leest er zeg 5 per week, dat zijn er 265 per jaar. Je leest dan 7% van de nieuw verschenen boeken. Elk jaar komen er dus 7.500 boeken op je lijstje “NOG TE LEZEN’ bij. Wil je alle de boeken, die je leest, ook kopen, dan kost je dat 6000 euro, moet je er een baan bijnemen en houd je geen tijd over om 5 boeken per week te kunnen lezen.
Van een film of toneelstuk weet je na anderhalf uur kijken of je die goed vindt. Van een muziekstuk, na maximaal een uurtje luisteren. Van een schilderij zie je al, na een paar minuten kijken, van een liedje na een paar minuten luisteren en van een gedicht na luttele minuten lezen of luisteren of je het goed of mooi vindt. Bij een boek, een roman ligt dat anders. Een beetje lezer leest gemiddeld 25 tot 30 pagina’s per uur. Een roman van 250 tot 300 bladzijden levert zo’n 10 uur leesplezier op. Althans, als je die roman goed vindt. Het kan ook zijn, dat je er uren later achter moet komen, dat je gelezen roman flut vindt.
Dat moet anders kunnen. Recensenten om raad vragen? Die moeten op literair gebied deskundig en objectief zijn, maar blijken dat al te vaak geen van beide te zijn. De verfilming van een roman kijken?  Je weet binnen anderhalf uur naar de film kijken, waar de roman overgaat. Jammer is dan alleen, dat je minimaal de helft van het verhaal, dat in de roman geschreven staat, mist. Wat dan? Ik zou zeggen, gewoon op je gevoel afgaan, eens neuzen in de kasten bij de boekhandel en je soms laten verrassen door het onbekende.                                                                                                                                               Ik moet nog even iets kwijt. Het ergste wat het CPNB een lezer kan aandoen is hem als dank voor diens trouwe lezen, als Boekenweekgeschenk ‘Gezinsverpakking’ in de maag te splitsen. Vlaanderen wil het Boekenweekgeschenk van de familie Chabot daarom niet en  kiest voor een eigen geschenk. Want in de voorafgaande twaalf maanden gingen er van alle Chabot-titels in Vlaanderen amper 98 exemplaren over de toonbank. De Vlaamse boekhandels vinden, dat ‘Gezinsverpakking’ van de familie-Chabot “volledig op de Nederlandse markt’, ik voeg daaraantoe, op tv-tijd bij de commerciëlen, is gericht en komen met het alternatieve Boekenweekgeschenk, ‘Als de liefde faalt’, een bundel met drie kortverhalen van de Vlaamse auteur Marnix Peeters.                                                                                                   De Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (het CPNB), is door alle stampij en humbug in Nederland en Vlaanderen rondom het Boekenweekgeschenk door de familie Chabotjes eindelijk ook tot bezinning en inzicht gekomen. Dat werd tijd: Oude tijden herleven. Vanaf 2025 wordt, zoals aanvankelijk, het Boekenweekgeschenk gekozen uit anoniem ingestuurde novelles. De lezers kunnen via een namenlijst achterin de schrijver van het boek proberen te raden. ‘Oeroeg’ (1948) van Hella S. Haasse en De nacht der Girondijnen (1957) van J. Presser zijn toentertijd  anoniem verschenen als Boekenweekgeschenk. Heerlijk, ik verheug me daar nu al op.

Jan Thijssen (Literair Café Venray)