Uitgelezen?! juni 2019

Een week of twee geleden sprak ik met iemand over de personages uit de roman Zomervacht van Jaap Robben. Personages die je wat ongemakkelijke gevoelens bezorgen, af en toe het bloed onder je nagels vandaan halen en door wie je – eerlijk is eerlijk – ook het boek soms even weg moet leggen. Toch blijven zulke personages wel intrigeren.

Vorige maand schreef ik over de hoofdpersoon uit Dood op krediet. Ook hij is een personage van wie je wil dat hij andere keuzes maakt, of ontsnapt uit de situatie waarin hij zit. Je wil dat hij zijn eigen wil vindt en daarnaar handelt, dat hij zijn eigen leven gaat leiden. Hetzelfde geldt voor de personages uit Zomervacht, soms wil je ‘gewoon’ dat een personage een keuze maakt de andere kant op te gaan, zichzelf ontdoet van de situatie waarin hij leeft en ergens anders opnieuw begint. Zoiets als het hoofdpersonage uit Drift doet, zij gooit het roer plotseling om, pakt haar spullen en gaat weg bij haar vriend.

Hoewel geschreven verhalen alleen op papier bestaan, betekent dat niet dat deze verhalen niet tot leven komen in het hoofd van de lezer. Personages gaan voelen als echte mensen, die nog keuzes kunnen maken alsof hun leven niet al uitgeschreven is. Toch kun je als lezer willen dat iemand andere keuzes maakt, voor zichzelf opkomt of eindelijk een punt zet achter een betekenisloze relatie. Als lezer kun je willen dat een personage zich bevrijdt, ondanks dat die ruimte er niet is binnen de kaften waarin het verhaal gebonden is.

Dat bevrijdingsgevoel doet zich natuurlijk niet alleen voor in geschreven verhalen. Ook in de realiteit kan de behoefte ontstaan om te ontsnappen, los te maken, te groeien. Een nieuwe baan, een nieuwe relatie, een nieuwe stad. Andere inzichten, andere levenswijze, andere mensen om je heen. Al deze elementen kunnen aanvoelen als bevrijding van het oude. En (onder andere) daarover mag dan weer geschreven worden.

Net zoals voorafgaande jaren organiseert Literair Café Venray de schrijfwedstrijd Raadselige Roos. Dit jaar staat het thema ‘bevrijd’ centraal. Een gedicht moet uit minimaal vijftig tot maximaal honderdvijftig woorden bestaan en een prozaverhaal moet minimaal vijfhonderd tot maximaal vijftienhonderd woorden bevatten. Deelnemers kunnen hun tekst insturen voor 1 oktober 2019. Kijk voor meer informatie en een aantal wijzigingen ten opzichte van vorig jaar op de site van het Literair Café Venray.