Raadselige Roos

Wendy Sempels, Rotselaer (Vlaanderen)(1^ste prijs, vakjury proza)

Ik werk op de sterilisatieafdeling van UZ Leuven. Mijn vrije tijd vult ik met lezen, korte verhalen schrijven en al reizend door mijn hoofd hoop ik nog vele mooie verhalen te ontdekken.

Schrijven betekent voor mij alle teugels vieren en aan de slag gaan met mijn fantasie. Inspiratie haal ik uit dagdagelijkse gesprekken, items uit de actualiteit of ingevingen, die meestal ’s nachts komen aanwaaien. Het is een manier om me te uiten en er is uiteraard ook de wil om mijn verhalen te delen met mensen. Meestal weet ik niet van tevoren hoe mijn verhaal zal eindigen, wat het schrijfproces ook voor mezelf spannend en verfrissend maakt.

‘Onvoorwaardelijk’ gaat over moederliefde. Hoe rekbaar is de liefde van een moeder voor haar zoon wanneer die laatste door het verarmen van het gezin op het slechte pad belandt en het ondenkbare gebeurt?

Het gaat over haar worsteling om in de maatschappij te functioneren en het schuldgevoel waarmee ze kampt. Wat gebeurt er als de grond plots onder je voeten wordt weggeslagen? Ik wil de lezer hierover laten nadenken. Wat als het mijn kind was?

Jan Duijf, Horst (2e Prijswinnaar proza)  

Het voert te ver hier mijn belangstelling voor Duitsland te gaan omschrijven. Theodor Fontane zou zeggen: “Das is ein zu weites Feld”.

Het verhaal ‘De bergweide’ beschrijft de pijnlijkheden, onzekerheden en misverstanden die optreden bij de toevallige ontmoeting tussen een Nederlander en een Duitser. In hoeverre wordt hun relatie bepaald door de geschiedenis? Door de persoonlijkheid van de hoofdpersonen? Hun manier van communiceren?

‘De bergweide’, Het verhaal heeft een betrekkelijk lange ontstaansgeschiedenis, waaraan ik in de maanden vóór de deadline van de Raadselige Roos 2023 de laatste hand heb gelegd.

Hub Kockelkorn, Amersfoort, (3^de prijswinnaar proza)

In de brugklas schreef ik mijn eerste verhaal. Het kostte de nodige moeite om mijn leraar Nederlands ervan te overtuigen dat het echt mijn eigen werk was. Vanaf dat moment ben ik blijven schrijven, soms meer, soms minder. Te vaak minder. Mijn fantasie heeft de buitenwereld nodig om op gang te blijven. Ik moet andere dingen doen en mensen ontmoeten om te kunnen schrijven. Maar al die dingen die ik nodig heb om te kunnen schrijven, zijn vaak zo leuk en interessant en kosten zoveel tijd dat het schrijven erbij inschiet.

Ondanks dit voortdurende dilemma ligt er inmiddels het nodige. Verhalen, voor een deel min of meer voltooid, voor een groot deel wachtend op een volgende redactieronde. Groter werk. Ruwe schetsen van verhaallijnen, die ik steeds verder invul. Ze gaan vaak over mensen die niet weten om te gaan met hun macht. Meestal zijn ze niet bepaald sympathiek. Over mensen aan de rand van de samenleving, die misschien wel hun slachtoffer zijn. Zij komen een stuk sympathieker over. Of over mensen met macht aan de rand van de samenleving – die zijn misschien nog wel het interessants om te onderzoeken.

Ik werk aan meerdere teksten tegelijk omdat ik het saai vind om net zolang aan een tekst te sleutelen totdat ik helemaal tevreden ben. Tussen de eerste en een tweede versie zit vaak zomaar een paar jaar. Zie daar het andere dilemma. Op welk moment stel je vast dat een verhaal af is?

‘In dorre aarde’ heb ik wel in één keer geschreven, dat wil zeggen zonder tussendoor aan andere verhalen te werken. Wat is het verhaal achter een verhaal? Het begon met het spelen met het thema ‘barricade’. De barricade werd een paaltje waar een fietser tegenaan reed. Met een dode fietser zou het verhaal meteen zijn afgelopen en daarom liet ik hem voortleven na zijn dood. Omdat zo’n paaltje als barricade niet erg imposant is, bouwde ik een grote muur rondom de hemel. Ergens daarin zit de grote, bekende hemelpoort, maar het verhaal voert naar een achterdeurtje, waar de hoofdpersoon Judas aantreft, zoals Yehuda in een eerdere versie nog heette. Maar waarom dan? Daarop moest ook een antwoord komen. Naast de fysieke barricade kreeg het verhaal een overdrachtelijke barricade: de hindernissen die de hoofdpersoon bij zijn leven heeft ervaren bij de uitvoering van zijn plannen. Hoewel hij ze daardoor nooit tot uitvoering heeft kunnen brengen, wacht hem toch geen ontvangst door Petrus bij de bekende grote hemelpoort.

Sueela Berenden, (Winnaar Roojse Roos-prijs, Publieksjury) 

Geboren en getogen in een relatief bescheiden plaatsje in het oosten van het land, begon mijn wereldje vrij klein. Tot ik boeken ontdekte. Ik las over ervaringen van anderen in werelden die ik naar alle waarschijnlijkheid zelf nooit zou zien; over fantastische plekken bedacht door iemand die ik nog nooit had ontmoet en hier tot leven kwamen. Ik (dag)droomde er vaak van.

En als vanzelf begon ikzelf met het opschrijven van mijn eigen wereld, de mensen die ik kende en wat er zoal met hun gebeurde. Het was alsof een nieuw deel van mezelf werd wakker geschud. Al snel kwamen er stukjes film in mijn hoofd van dingen die nog niet waren gebeurd, en ook die schreef ik op wanneer ik de kans kreeg. Het gaf rust om mijn gedachten en gevoelens op papier te zetten en te zien, en voldoening om anderen ze te zien beleven met hun eigen rugzakje aan ervaringen.

De inspiratie voor gedicht ‘Het Gemis’ is in waargebeurde ervaringen gevonden, weliswaar niet van mijzelf, maar van mijn grootouders. Hoewel zij zich misschien niet altijd even eloquent konden uitdrukken, waren hun gevoelens altijd kraakhelder, hun gedachten bomvol detail. Zelfs toen mijn oma’s Alzheimer het vaak van haar won, had ze heldere momenten waarin ze vertelde hoe ze onze wandelingen langs de eendjes en het kasteel miste.

Mijn opa, meer dan vijftig jaar haar partner in het mooiste huwelijk dat ik ooit heb gezien, vertelde in de uren dat ik hem bezocht over vroeger; over de meester van catechismus die hem had vernederd toen hij twaalf was, over het geluid van de granaat die vlakbij insloeg en zijn trommelvlies had verpulverd. Het ergst vond hij het vervagen van de mooie herinneringen: oma’s lach tijdens het eten van de grootste ijscoupe op zomervakantie, het gelach van spelende kinderen dat hij nu niet meer (goed) kon horen. Het waren de ogenschijnlijke kleine dingen die een groot verschil maakten.

Dit gedicht tracht iets soortgelijks.
Want soms staan we ergens niet bij stil, tot we geconfronteerd worden met het gemis.

Ton Adriaens, Weert, (1^ste prijs, Vakjuy Poëzie)

Mijn naam is Ton Adriaens, 71 jaar oud. Veertig jaar ben ik als leerkracht werkzaam geweest in het middelbaar beroepsonderwijs. De lessen waarin ik mijn ziel en zaligheid kon leggen waren Nederlands, sociale vaardigheden, dramatische expressie, voorlezen en vertellen, en omgaan met feedback bij de opleidingen Activiteitenbegeleiding, Woonbegeleiding, Onderwijsassistent en Pedagogisch medewerker.

Al zolang ik me kan herinneren schrijf ik verhalen en gedichten. Ook heb ik sketches, liedjes en conferences geschreven, voorgedragen en gespeeld en was ik schrijver/verteller en regisseur bij drie grote openluchtmusicals. Nog steeds ben ik actief als speler/schrijver in een theatergezelschap en als redacteur en columnist van een regionaal magazine.

Literatuur is voor mij genieten van het werk van anderen maar ook zelf lichtvoetig spelen met taal of heel nauwgezet en consciëntieus verwoorden van gevoelens en gedachten.

Dat is een nauwelijks verklaarbare drang tot ‘ verwoorden’. De Bloemlezingen van Knuvelder en de Literaire Kunst van Lodewick waren op de hbs voor mij de favoriete studieboeken.

Het zijn vooral gebeurtenissen uit mijn leven of actuele maatschappelijke thema’s waarover ik schrijf.

In 2006 deed ik voor het eerst mee aan de Raadselige Roos en won toen de aanmoedigingsprijs bij poëzie, een geweldige opsteker. In 2007 en 2009 kreeg ik eervolle vermeldingen voor proza respectievelijk poëzie en in 2010 werd een gedicht van mij geschikt bevonden voor publicatie. De laatste jaren richt ik mij met succes op proza: In 2015 werd ik tweede, in 2017 eerste, 2018 derde, in 2019 werd ik genomineerd en in 2020 werd ik weer eerste met het verhaal Gedrieëndeeld: een cynische verhaal ‘over een aanstellerige, over het paard getilde, zichzelf mateloos overschattende cabaretier’.

In 2023 dan eindelijk de eerste prijs bij poëzie met het gedicht ‘Laat me binnen’. Als docent behandelde ik ieder jaar het onderwerp hechting. Daarbij maakte ik gebruik van een documentaire over een uit het buitenland geadopteerd kind. Bij het thema ‘Barricade’ dacht ik meteen terug aan deze documentaire; het opgesloten zitten van het kind, niet in staat tot een emotionele band omdat er in zijn eerste levensjaren geen hechting had plaatsgevonden, maar ook de wanhoop in de ogen van de adoptiemoeder.

Stan Mooij, Son en Breugel, (2^de prijs vakjury poëzie)

De afgelopen 20 jaar schrijf ik gedichten. Daarin leg ik graag associaties tussen wat ik waarneem en welke gedachten en emoties deze bij mij oproepen. Ik stel me voor dat ik een korte film maak van beelden in woorden. De melancholie van het voorbijgaande is daarbij vaak onderwerp van mijn poëzie.

Hoewel mijn gedichten door de associaties meestal een dubbele bodem hebben probeer ik toegankelijk te dichten. Daarbij voel ik geen rijmdwang omdat dit vaak belemmerend werkt. Wel kunnen een of meer rijmwoorden het ritme van een gedicht versterken.

In mijn gedicht “De Getuigen” leg ik een verband tussen de gruwelijke ervaringen van de slachtoffers van de aardbevingsramp in Turkije (februari 2023) en mijn tijdelijke luxe angst in de kruipruimte onder mijn huis. In mijn gedicht wordt de groep getuigen opgerekt tot enerzijds de gestorvenen, de overlevenden en de gewonden, de vermisten die nooit meer gevonden zullen worden en anderzijds mijn eigen persoontje die geen enkel gevaar loopt. Tussen beide werelden gaapt een enorm gat, een barrière, die aan het begrip barrière een tweede betekenis geeft.

De uitgeverij Kontrast in Oosterbeek heeft van mij 3 dichtbundels uitgegeven;  ‘Doorlopend Stilstaan’ (2010); ‘Sluitertijd’ (2017) en ‘Van eb naar vloed naar eb’(2022). Een vierde dichtbundel heb ik in voorbereiding.

Paul De Bruyne, Antwerpen (3^de prijs vakjury poëzie) 

Ik ben geboren in het stadje Lokeren, in België in 1955.  Ik kan dus al behoorlijk lang terugkijken.  Grosso modo heeft mijn beroepspraktijk zich afgespeeld in de kunst- en cultuurwereld. Ik heb gewerkt op universiteiten (Antwerpen, Maastricht) als cultuursocioloog en heb gepubliceerd in dat veld bij uitgeverijen als ‘Academia Press’, ‘Valiz’ en ‘NaI’.  Daarnaast was ik actief als theatermaker in Nederland, België, China en Kenia.

Sinds mijn pensioen schrijf ik gedichten en kortverhalen. In maart 2024 verscheen mijn dichtbundel ‘Bruistablet in zee’ bij Schrijverspunt. In die bundel reflecteer ik op de geweldscultuur waarin grote delen van de wereld verzeild zijn geraakt. Maar ik laat ook een warm licht schijnen op de goede levens die velen van ons toch kunnen leven.

‘Belegering’ heeft de bundel ‘Bruistablet in zee’ niet gehaald omdat ik (ten onrechte, vind ik nu) dacht dat de tekst te sentimenteel was. Een drogere, ingekorte versie, ‘Thuis’, heeft de bundel, wel gehaald.

De winnaars van de Raadselige Roos 2023 van Literair Café Venray

Afgelopen zondag 21 april, werden in de mooi gevulde en sfeervolle Zaal 7 van Asteria Hotel in Venray de door de drie jury’s uit de 83 inzending gekozen winnaars in de categorieën proza en poëzie bekend gemaakt. Hieraan voorafgaande werden de vijftien genomineerde deelnemers, die niet in de prijzen vielen, maar wier werk wel in de bundel Raadselige Roos 2023 opgenomen werd, aan de aanwezigen voorgesteld. De schilderijen, gemaakt door cursisten van Marlies van Zeven en Jeanny van Lieshout, die bij de gedichten van de zeven prijswinnaars in de bundel zijn afgedrukt, werden  op deze morgen in Zaal 7 geëxposeerd.

Met de zeven winnaars: drie eerste prijswinnaars, twee tweede prijswinnaars en twee derde-prijswinnaars sprak Stan Verhaag aan de ‘Tafel van de Roos’ over hun verhaal of gedicht en het tot stand komen daarvan. Wethouder Wim de Schryver maakte vervolgens de derde, tweede en eerste prijswinnaars bekend en las de juryrapporten voor. Aan de drie eerste prijswinnaars werden de trofee, de boekenbon, het juryrapport en het boeket Roojse Rozen overhandigd. Aan de tweede en derde prijswinnaars de boekenbon, het juryrapport en het boeket Roojse Rozen.

In de categorie proza koos de vakjury de volgende winnaars. De eerste prijs ging naar Wendy Sempels uit Rotselaer (Vlaanderen) met ‘Onvoorwaardelijk’; de tweede prijs naar Jan Duijf uit Horst met ‘De bergweide’ en de derde prijs naar Hub Kockelkorn uit Amersfoort met ‘In dorre aarde’.

De vakjury poëzie kwam tot de volgende winnaars: De eerste prijs kenden zij toe aan Ton Adriaens uit Weert, met ‘Laat me binnen’; de tweede prijs aan Stan Mooij uit Son en Breugel met ‘De getuigen’ en de derde prijs aan Paul de Bruyne uit Antwerpen (Vlaanderen) met ‘Belegering’.

Tenslotte de publieksjury: zij kozen tot de winnaar van de Rooje Roos-Prijs 2023: Sueela Berendsen uit ’s Heerenberg met haar gedicht ‘Gemis’.

Aan het einde van een gezellige en geslaagde morgen werd de bundel Raadselige Roos 2023 gepresenteerd en aan de deelnemers en uitgenodigde gasten overhandigd. De bundel is voor iedereen te koop door een mail naar secretariaat@literaircafevenray.nl en het overmaken van € 10,- naar NL 46 RABO 013 25 94 250 o.v.v. naam, adres, woonplaats en bundel Raadselige Roos 2023’. Inwoners van de gemeente Venray krijgen de bundel dan thuis in de brievenbus. Aanvragers van elders dienen € 14,25 (€ 10,- plus € 4,25 portokosten) over te maken. Hen wordt de bundel per post toegestuurd.