Uitgelezen?! april 2018

De kracht van de verbeelding

Verschillende vragen en opmerkingen over boeken hielden mij de afgelopen tijd bezig. Een collega vroeg mij welk boek of welke boeken ik vroeger opnieuw en opnieuw las. Een vriendin vertelde mij dat mensen in Indonesië geloven in de echtheid van Harry Potter. Een leerling die mij een boek aanraadt of vertelt dat een boek geschreven vanuit het perspectief van een schildersdoek zijn favoriete boek is. Literatuur is in staat om te verbazen, je kunt je erover verwonderen.

Vroeger las ik Floddertje en Matilda keer op keer. De vieste heldin van Annie M.G. Schmidt tegenover een briljant en gevoelig meisje – er zijn minder grote contrasten denkbaar. Ik genoot van die boeken, keer op keer. Toen ik een jaar of twee geleden de musical Matilda zag in London, zag ik de verbeelding die ik had bij het boek werkelijkheid worden. Ook al had ik de film inmiddels toch ook al ruwweg zo’n zes keer gezien. Toen ik iets ouder was, las ik De wereld van Sofie – ook vaker dan één keer. Ik vond het zeer intrigerend dat een jong meisje zomaar een cursus filosofie werd aangeboden, die je als lezer ook gepresenteerd kreeg. Zelf wilde ik natuurlijk ook zo’n uitnodiging, maar die is tot op de dag van vandaag uitgebleven. De keukencapriolen van Floddertje en de daarbij horende puinhoop herken ik dan weer wel in mijn eigen realiteit.

Wat als boeken als Harry Potter geen fictie zouden zijn? Wat als je op een dag een brief van Zweinstein in de brievenbus zou vinden, met de uitnodiging om naar de tovenaarsschool te komen? Vliegen op een bezemsteel lijkt me in het begin lastig, maar het is wel onder de knie te krijgen denk ik. En ja, in het begin zul je met een toverstaf misschien je klasgenoot veranderen in een vis, maar al doende leert men. Magie komt niet altijd in zulke extremen voor in boeken. Een verhaal lezen uit de ogen van een schildersdoek of een standbeeld kan ook niet, maar zulke verhalen worden wel geschreven, gelezen én begrepen.

Schrijvers kunnen in staat zijn om te verbazen, om de lezer te betoveren. Wat zegt het over mij dat ik vroeger Floddertje en Matilda opnieuw en opnieuw las? Dat ik vurig hoopte op een uitnodiging om de hele geschiedenis van de filosofie te doorlopen? Of, dat ik me nu als volwassene ook wel voor kan stellen dat een standbeeld kan denken en voelen? Het leest namelijk wel logisch: gedachten vanuit een standbeeld zijn ook gedachten, die wij ons allemaal voor kunnen stellen. Ook als volwassene ben en blijf ik op zoek naar de verbazing, die ik vind in de taal, de literatuur en de kracht van de verbeelding.