Uitgelezen?! april 2023

De stadsdichter, c.q. Roojse Dichter  

Veel Nederlandse steden hebben heden ten dage een stadsdichter. En er is bovendien een ‘Dichter des Vaderlands’. In september volgt Babs Gons Lieke Marsman voor twee jaar als ‘Dichter(es?) des Vaderlands op.

Het verschijnsel van een dichter, die verhalen over plaatsen, personen of gebeurtenissen schrijft is     al  heel oud. Veel verhalen in de oudheid tot in de late Middeleeuwen toe, zoals heldendichten, sagen, legendes en allerhande epische verhalen zijn veelal loftuitingen over gebeurtenissen en handelingen van personages. Zo goed als altijd natuurlijk personen uit de hogere klassen. Het werk van deze dichters had dus ook enige, hoewel vrijblijvende, vorm en mate van geschiedschrijving in zich. Maar het hoofddoel was het bejubelen, ophemelen en roemen van zeker wel ijdele personen   en hun daden. Tegenwoordig hoeft dat niet meer, want daar hebben we inmiddels andere middelen, media voor ……

Emma Crebolder, werd in 1993 de eerste stadsdichter(es), ‘moderne stijl en tijd’, van Venlo en ook van Nederland. Als eerste Dichter des Vaderlands werd overigens in 2000 Gerrit Komrij benoemd, maar daar was toentertijd niet iedereen even verrukt over.

Evenwel in de late Middeleeuwen, ten tijde van de Rederijkerskamers had menige stad al een door de overheid benoemde stadsdichter, omdat ze ook toen al het belang van een dergelijke figuur inzagen. Zo werd de metselaar en dichter Anthonis de Roovere (1430 – 1482) in 1466 door zijn geboortestad Brugge benoemd en betaald als stadsrederijker, ofwel stadsdichter.

Dus, waarom niet nu eindelijk ook een stadsdichter voor Venray, vroegen Cultura Venray, BiblioNu Venray en Literair Café Venray zich af en zij hebben samen besloten om voor Venray op zoek te gaan naar een stadsdichter. Zij spreken liever over de ‘Roojse Dichter’, omdat Venray nooit stadrechten kreeg en dus geen stad is.

Waarom een stadsdichter, c.q. voor Venray de Roojse Dichter? De stadsdichter spreekt over actuele gebeurtenissen, evenementen en dingen, die hem of haar opvallen in dichtvorm. Een stadsdichter brengt op inspirerende wijze, voor verschillende manier uitlegbaar, de gebeurtenissen in de stad onder de aandacht. Ook bij officiële gebeurtenissen in de woonplaats worden stadsdichters vaak gevraagd om iets te schrijven. Denk hierbij aan feestelijke openingen, huldigingen, herdenkingen      en verkiezingen.

Een stadsdichter wordt aangesteld en krijgt ook als opdracht, een eervolle taak mee: ‘….. om de poëzie dichter bij de mensen te brengen. Dat betekent dat de stadsdichter in ieder geval zes gedichten speciaal voor zijn woonplaats schrijft, die aansluiten bij of gaan over zaken, die zich binnen de eigen plaats afspelen of gebeuren.’ In goede en slechte tijden. Dit betekent verder ook, dat de stadsdichter een sociaal bewogen figuur is, Wie voelt zich geroepen de eerste te zijn …?

Jan Thijssen (bestuurslid Literair Café Venray)